نقش قندهار در روابط صفویه و گورکانیان

رساله حاضر نقش قندهار در روابط دو دولت صفویه و گورکانیان از زمان شاه اسماعیل اول تا انقراض سلسله صفویه را مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار می دهد. در این پژوهش سعی شده است که نخست روابط سیاسی صفویه و گورکانیان مورد بررسی قرار گیرد، و سپس جغرافیای طبیعی ، اقتصادی ، نظامی و سرانجام اهمیت سیاسی قندهار از قرن دهم تا دوازدهم هجری براساس رویارویی های نظامی و نیز مذاکرات سیاسی میان صفویه و گورکانیان از دیگر مواردی است که مورد توجه قرار خواهد گرفت. نخستین برخورد جدی بین دو دولت بر سر قندهار در زمان پادشاهی شاه طهماسب ( معاصر همایون) روی داد و آغاز کننده جنگ ، ایرانیان بودند که پیروزی با آنها بود. بعد از این ، دیگر برخوردهای دو کشور بر سر قندهار و تیرگی روابط دو کشور به صورت یک امر معمول درآمد، بطوری که از قرن دهم تا یازدهم هجری برای مدت پانزده بار قندهار مورد تهاجم قرار گرفت و دوازده بار توسط نیروهای دو طرف دست بدست شد، و سرانجام در دست ایرانیان باقی ماند. اما از همین ناحیه صفویان ضربه سختی خوردند که به حیات سیاسی آنها پایان داد . به موازات همین زد و خوردها بود که پیک ها و سفرای متعددی از طرف دو کشور برای رفع سو تفاهمات به دربار یکدیگر عازم شدند. این روند تا اواخر قرن یازدهم ادامه داشت اما در اواخر این قرن و ابتدای قرن دوازدهم هجری چون قوای هر دو دولت رو به تحلیل رفته بود هیچکدام از این دو کشور در تصرف قندهار تمایلی از خود نشان نمی دادند.